Bij de verkiezingen in Taiwan deze zaterdag draait het vooral om de vraag of de inwoners kiezen voor meer toenadering tot China. De huidige regeringspartij DPP is kritisch op China en zoekt samenwerking met de Verenigde Staten en andere westerse democratieën, terwijl oppositiepartij KMT de relatie met China juist wil verbeteren.

De Chinese president Xi Jinping zei tijdens zijn nieuwjaarsspeech dat de hereniging van Taiwan met “moederland” China onvermijdelijk is, dus ook het Westen kijkt met argusogen naar de uitslag van de verkiezingen. Dat komt vooral omdat Taiwan een cruciale positie inneemt op de wereldwijde chipsmarkt. China beschouwt de autonome eilandstaat als een afvallige provincie.

Volgens Politico zou het nachtmerriescenario zijn dat er regionaal conflict ontstaat rond het eiland, dat meer dan 90 procent van de geavanceerde chips maakt. Vrijwel allemaal door één bedrijf: chipfabrikant TSMC, een belangrijke klant van het Nederlandse ASML. De chips zijn onmisbaar voor bijvoorbeeld iPhones en elektrische auto’s.

In de laatste peilingen heeft presidentskandidaat en huidig vicepresident Lai Ching-te van de Democratisch Progressieve Partij (DPP) een lichte voorsprong op zijn tegenstrever Hou Yu-ih van de Kuomintang-partij (KMT).

Behalve een opvolger van huidig DPP-president Tsai Ing-wen wordt ook een nieuw parlement gekozen. Er mogen in totaal ruim 19 miljoen Taiwanezen naar de stembus.

Moet Taiwan wel of geen toenadering zoeken tot China?

De Chinese president Xi Jinping.
De Chinese president Xi Jinping.
Yoan Valat/Pool via REUTERS

In de afgelopen maanden heeft een recordaantal Chinese oorlogsvliegtuigen de grenslijn overgestoken van de Straat van Taiwan, die het eiland van het Chinese vasteland scheidt.

"Alleen door een sterke nationale defensie op te bouwen kunnen we de veiligheid van de Straat van Taiwan beschermen", zei Lai vorige week tijdens een campagnebijeenkomst. De presidentskandidaat van de DPP kan daarbij rekenen op financiële en militaire steun van de Verenigde Staten.

Oppositieleider Hou vindt juist dat het verbeteren van de economische relaties en het openen van de dialoog met China de beste manier is om de vrede te bewaren.

Er is nog een derde kandidaat: Ko Wen-je van de kortgeleden opgerichte Volkspartij Taiwan. Hij zoekt een middenweg in de relatie met China, maar lijkt volgens de peilingen nauwelijks kans te maken op het presidentschap.

Naast de China-kwestie speelt ook de ontwikkeling van de Taiwanese economie een belangrijke rol bij de verkiezingen van zaterdag. Hoewel de inflatie in Taiwan met nog geen 3 procent relatief laag is, vinden veel mensen de kosten voor levensonderhoud toch te hoog, schrijft The Guardian.

Zowel Lai als Hou hebben beloofd het minimumloon te verhogen, maar Hou kan als oppositiekandidaat de DPP bekritiseren vanwege "het falen de levensstandaard te verhogen". Hij stelt met zijn KMT nieuw sociaal beleid voor, zoals meer door de overheid betaalde kinderopvang en hulp aan jonge mensen bij het kopen van een huis.

'Democratische overwinning in Taiwan kan leiden tot militaire stappen van China'

Een militaire oefening van de Chinese marine in 2018.
Een militaire oefening van de Chinese marine in 2018.

Als de DPP de verkiezingen van zaterdag wint, zou de naar onafhankelijkheid strevende partij voor de derde keer op rij de grootste worden. Dat zou voor het eerst zijn sinds Taiwan in 1996 een democratie werd.

Volgens Politico zou Beijing dat kunnen interpreteren als signaal dat er zeker onder de jongere generatie weinig animo is voor een toekomstige hereniging met mogelijke militaire stappen tot gevolg.

LEES OOK: Dit moet je weten over 8 cruciale verkiezingen in 2024: van de presidentsverkiezingen in de VS tot België, de EU, Taiwan en mogelijk het VK